ဆေးပညာဆိုင်ရာ နိုဘယ်ဆုကို ကိုယ်ခံအားစနစ်ဆိုင်ရာ အဓိကတွေ့ရှိချက်များအတွက် သိပ္ပံပညာရှင် ၃ ဦး ဆွတ်ခူး

သိပ္ပံပညာရှင် သုံးဦးဖြစ်သည့် Mary E. Brunkow၊ Fred Ramsdell (အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု) နှင့် Dr. Shimon Sakaguchi(ဂျပန်) တို့သည် ကိုယ်ခံအားစနစ်က ပိုးမွှားများကို တိုက်ခိုက်ပြီး ကိုယ်ခန္ဓာ၏ ကိုယ်ပိုင်ဆဲလ်များကို မတိုက်ခိုက်အောင် မည်သို့သိရှိကြောင်းနှင့်ပတ်သက်သည့် အဓိကရှာဖွေတွေ့ရှိမှုများအတွက် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဆေးပညာဆိုင်ရာ နိုဘယ်ဆုကို ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့သည်။

၎င်းတို့၏ တွေ့ရှိချက်များသည် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် အရံကိုယ်ခံအားခံနိုင်ရည် (peripheral immune tolerance) ဟုခေါ်သော အဓိကလမ်းကြောင်းကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ဤတွေ့ရှိချက်များကို အမျိုးအစား ၁ ဆီးချိုရောဂါ၊ အဆစ်အမြစ်ရောင်ရမ်းနာ (rheumatoid arthritis) နှင့် lupus ကဲ့သို့သော ကိုယ်ခံအားစနစ် ချို့ယွင်းသည့် ရောဂါများ (autoimmune diseases) ကို နားလည်ရန်အတွက် အရေးပါသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက မှတ်ချက်ပြုသည်။

သိပ္ပံပညာရှင်သုံးဦးစလုံးသည် သီးခြားစီ သုတေသနပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ထိန်းညှိသည့် T-cells (regulatory T cells သို့မဟုတ် T-regs) ဟု ယခုခေါ်ဆိုသည့် ဆဲလ်များ၏ အရေးပါပုံကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။

• Dr. Shimon Sakaguchi ၏ တွေ့ရှိချက် (၁၉၉၅):
  • ကိုယ်ခံအားစနစ် ချို့ယွင်းသည့် ရောဂါများ ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သိရှိရန် စိတ်ဝင်စားခဲ့ပြီး ကြွက်များဖြင့် စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
  • သူသည် ယခင်က မသိရှိခဲ့သော T cell မျိုးခွဲ တစ်ခုဖြစ်သည့် ထိန်းညှိသည့် T-cells (regulatory T cells) ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤဆဲလ်များသည် လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုတုံ့ပြန်သည့် ကိုယ်ခံအားဆဲလ်များကို နှိမ်နှင်းပေးသည့် ဇီဝလုံခြုံရေးအစောင့် အဖြစ် လုပ်ဆောင်သည်။

• Brunkow နှင့် Ramsdell တို့၏ တွေ့ရှိချက် (၂၀၀၁):
  • ၎င်းတို့သည် ကိုယ်ခံအားချို့ယွင်းသည့် ရောဂါရှိသော ကြွက်များကို စစ်ဆေးခဲ့ကြသည်။
  • Foxp3 ဟုခေါ်သော မျိုးဗီဇတစ်ခုတွင် ဖြစ်ပေါ်သည့် ပြောင်းလဲမှု (mutation) ကြောင့် ရောဂါဖြစ်ပွားရခြင်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ယင်းသည် လူသားကျန်းမာရေးတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နိုင်သည်ကို သိရှိခဲ့သည်။

• နှစ်ခုပေါင်းစည်းခြင်း (၂၀၀၃):
  • Sakaguchi သည် Foxp3 မျိုးဗီဇသည် ထိန်းညှိသည့် T-cells များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထိန်းချုပ်ပေးကြောင်း ဆက်စပ်ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်း T-cells များသည် လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုတုံ့ပြန်သော အခြားဆဲလ်များကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အသုံးချမှုနှင့် အနာဂတ် ရည်မှန်းချက်များ

ဤတွေ့ရှိချက်များသည် ခုခံအားဗေဒနယ်ပယ်သစ်ကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင်-

• ကိုယ်ခံအားစနစ် ချို့ယွင်းသည့် ရောဂါများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကုသနည်းများ ရှာဖွေရာတွင်
• ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါ အစားထိုးကုသမှုများ အောင်မြင်စေရန် မြှင့်တင်ရာတွင်၊
• ကင်ဆာကို တိုက်ဖျက်ရန်အတွက် ကိုယ်ခန္ဓာ၏ ကိုယ်ပိုင်စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ရာတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

ပညာရှင်များ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ထိန်းညှိသည့် T-cells (T-regs) အရေအတွက်ကို မည်သို့ တိုးမြှင့်ရမည်ကို ရှာဖွေရန်ဖြစ်သည်။ ယင်းသို့ တိုးမြှင့်နိုင်ပါက လက်ရှိတွင် အသုံးပြုနေရသည့်၊ လူနာများအား ကူးစက်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများစေသော ကိုယ်ခံအားစနစ် နှိမ်နှင်းသည့် ကုထုံးများကို အစားထိုးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: AP News