ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် Borwornsak Uwanno (ဘောဝေါန်စက် အူဝမ်နို) က ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကို ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ တွင် ကျင်းပရန်နှင့် ၎င်းနှင့်အတူ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ဆန္ဒခံယူပွဲ (constitutional referendum)တစ်ရပ်ကိုလည်း ပြုလုပ်ရန် အချိန်ဇယားတစ်ခုကို အဆိုပြုခဲ့သည်။
ဘောဝေါန်စက်က ကုန်ကျစရိတ် ချွေတာရန် နှင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရကို ဦးဆောင်နေသည့် ဘူမိဂျိုင်းထိုင်းပါတီ (Bhumjaithai Party) နှင့် အတိုက်အခံ ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) တို့ သဘောတူညီခဲ့သော လေးလကြာ နိုင်ငံရေး လမ်းပြမြေပုံနှင့်အညီ လိုက်နာနိုင်ရန် မဲပေးပွဲနှစ်ရပ်လုံးကို ပေါင်းစည်းကျင်းပနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘောဝေါန်စက်သည် လွှတ်တော်တွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုနေ့တွင် အမတ်များနှင့် အထက်လွှတ်တော်အမတ်များက အဆိုပြုထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး ဥပဒေမူကြမ်း သုံးခုအနက် နှစ်ခု ကို အခြေခံအားဖြင့် အတည်ပြုရန် မဲပေးခဲ့ကြသည်။
ဥပဒေမူကြမ်းများသည် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ မူကြမ်းရေးဆွဲရေး အဖွဲ့ (CDA) ကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ရန် လမ်းဖွင့်ပေးရန်အတွက် လက်ရှိ ၂၀၁၇ ခုနှစ် စစ်တပ်မှ ရေးဆွဲခဲ့သော ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၂၅၆ ကို ပြင်ဆင်ရန် ရည်ရွယ်သည်။
ဘူမိဂျိုင်းထိုင်း ပါတီ၏ ဥပဒေကြမ်း သည် ထောက်ခံမဲအများဆုံး ရရှိခဲ့ပြီး၊ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၁၆၇ ဦးအပါအဝင် ၆၂၉ မဲ ဖြင့် အတည်ဖြစ်ခဲ့သည်။ (အထက်လွှတ်တော်၏ သုံးပုံတစ်ပုံဖြစ်သော ၆၇ မဲ လိုအပ်ချက်ကို သက်တောင့်သက်သာ ကျော်လွန်ခဲ့သည်။)
ပြည်သူ့ပါတီ၏ ဥပဒေကြမ်း သည်လည်း ပထမအဆင့်စာဖတ်ခြင်းကို အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၁၀၈ ဦး အပါအဝင် ၅၆၈ မဲ ဖြင့် ထောက်ခံမဲ ရရှိခဲ့သည်။
ဖူးထိုင်းပါတီ (Pheu Thai Party) ၏ မူကြမ်းမှာမူ အထက်လွှတ်တော်အတားအဆီးကို မကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ဘဲ စုစုပေါင်း ၅၂၁ မဲ သာ ရရှိခဲ့သည်။ ထောက်ခံသည့် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၆၀ သာရှိခဲ့ရာ လိုအပ်သော သုံးပုံတစ်ပုံ (၆၇ မဲ) အတွက် ခုနစ်မဲ လိုအပ်ခဲ့ခြင်း ကြောင့် ဥပဒေကြမ်းသည် ပယ်ချခံခဲ့ရသည်။
လွှတ်တော်စည်းမျဉ်းများအရ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ချက်တစ်ခု အနေဖြင့် နောက်တစ်ဆင့်သို့ တက်လှမ်းရန်အတွက် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၆၇ မဲ အနည်းဆုံး ထောက်ခံမှု ရရှိရမည်ဖြစ်သည်။
အစိုးရ၏ ဥပဒေကျွမ်းကျင်သူနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲသူဖြစ်သော ဘောဝေါန်စက်က ပုဒ်မ ၁၅/၁ အသစ် ပြင်ဆင်ချက်သည် လွှတ်တော်အား ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအသစ် ရေးဆွဲရန် လုပ်ပိုင်ခွင့် ပေးအပ်ကြောင်း လွှတ်တော်သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ဆန္ဒခံယူပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (EC) မှတစ်ဆင့် ဥပဒေအရ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့က မဲပေးသည့်နေ့နှင့် ဆန္ဒခံယူပွဲ မေးခွန်း၏ စာသားကို ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်သည်။
ဘူမိဂျိုင်းထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင် Anutin Charnvirakul (အနုတင် ချာန်ဗီရာကူလ်) အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ထောက်ခံရန် ပြည်သူ့ပါတီနှင့် ဘူမိဂျိုင်းထိုင်းတို့ သဘောတူထားသည့်အရ အနုတင် သည် အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့ အစိုးရ၏ မူဝါဒကြေညာပြီးနောက် လေးလအတွင်း လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းရမည်ဖြစ်သည်။
ဆိုလိုသည်မှာ လွှတ်တော်ဖျက်သိမ်းမှုသည် ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက် နောက်ဆုံးထား၍ ဖြစ်ပွားမည်ဖြစ်ပြီး အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၄၅ ရက်မှ ၆၀ ရက်အတွင်း ကျင်းပရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဘောဝေါန်စက်၏ အဆိုအရ မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ သည် အသင့်လျော်ဆုံးနေ့ ဖြစ်လာသည်။
ဆန္ဒခံယူပွဲ အက်ဥပဒေအရ ကြေညာသည့်နေ့မှ မဲပေးသည့်နေ့အထိ ၉၀ ရက်မှ ၁၂၀ ရက်ကြားကာလ လိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့် အစိုးရသည် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆန္ဒခံယူပွဲ နှစ်ရပ်လုံးကို မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပလိုပါက ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တို့သည် ဆန္ဒခံယူပွဲကို ဒီဇင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား၍ ကြေညာရမည်ဖြစ်သည်။
ဘောဝေါန်စက်က ဆန္ဒခံယူပွဲကို သီးခြားကျင်းပပါက ဘတ် ၆ ဘီလျံခန့် ကုန်ကျမည်ဖြစ်ရာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပေါင်းစည်းကျင်းပခြင်းက ပိုမို ထိရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
Source: Bangkok Post
