အလာစကာမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်တို့ရဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးဟာ ယူကရိန်းမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပေမယ့်လည်း စစ်ပွဲရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုမရရှိဘဲ ပြီးဆုံးသွားပါတယ်။ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးစလုံးကတော့ တိုးတက်မှုတွေရှိတယ်လို့ ပြောခဲ့ကြပေမဲ့ အသေးစိတ်ကိုတော့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်းမရှိပါဘူး။
ကြာသပတေးနေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကြီးမားစွာ စောင့်ဆိုင်းနေကြတဲ့ တွေ့ဆုံပွဲမှာ ထရမ့်နဲ့ ပူတင်တို့ဟာ သုံးနာရီကြာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီးနောက် နှစ်ဦးစလုံးက “အကျိုးဖြစ်ထွန်းတဲ့” ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မော်စကိုရဲ့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် ဖြေရှင်းဖို့ ဘယ်လိုသဘောတူညီမှုမှ ရရှိခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။
အစည်းအဝေးအပြီး မီဒီယာတွေကို ခဏတာ ပြောကြားရာမှာ ထရမ့်က အချို့သော လျှို့ဝှက်အရေးကိစ္စတွေမှာ တိုးတက်မှုရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောခဲ့ပေမဲ့ အသေးစိတ်ကိုတော့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်းမရှိဘဲ သတင်းထောက်တွေရဲ့ မေးခွန်းတွေကိုလည်း လျစ်လျူရှုခဲ့ပါတယ်။ “သဘောတူညီချက်များစွာ ရခဲ့သလို အဓိကအချက်ကြီး နှစ်ချက်မှာလည်း တိုးတက်မှုရှိခဲ့ပေမဲ့ အပြည့်အဝတော့ မပြီးသေးပါဘူး” လို့ “ငြိမ်းချမ်းရေး လိုက်ရှာခြင်း” လို့ ရေးထားတဲ့ နောက်ခံဆိုင်းဘုတ်ရှေ့မှာ ရပ်ပြီး သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။ “သဘောတူညီမှုမဖြစ်မချင်း ဘာမှမပြီးသေးပါဘူး။”
ဒီအစည်းအဝေးရဲ့ ရလဒ်ဟာ ထရမ့်ရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်နှစ်ခုကို မပြည့်မီခဲ့ပါဘူး။ အဲဒါတွေကတော့ ဆယ်စုနှစ်ရှစ်ခုအတွင်း ဥရောပရဲ့ သေဆုံးမှုအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ပဋိပက္ခမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးရရှိဖို့နဲ့ ပူတင်နဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇလန်းစကီးတို့ တွေ့ဆုံနိုင်ဖို့ စီစဉ်ပေးရေးတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ပူတင်ကတော့ အမေရိကန်-ရုရှား ဆွေးနွေးပွဲရဲ့ ရလဒ်တွေကို ကိယက်ဗ်နဲ့ ဥရောပမဟာမိတ်တွေက “အပြုသဘောဆောင်” တဲ့ တုံ့ပြန်မှုပေးလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေပြီး ဒီဆွေးနွေးပွဲဟာ ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းဖို့နဲ့ မော်စကိုနဲ့ ဝါရှင်တန်ကြား လက်တွေ့ကျတဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့အတွက် “ကိုးကားချက်” တစ်ခု ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရေရှည်ငြိမ်းချမ်းရေးမရရှိခင် စစ်ပွဲရဲ့ “အဓိကအကြောင်းရင်းများ” ကို ဖြေရှင်းရမယ်ဆိုတဲ့ မော်စကိုရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဆက်လက်ဆန့်ကျင်နေကြောင်း အချက်ပြလိုက်ပါတယ်။
ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး တွေ့ဆုံနေချိန်မှာပဲ ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းမှာတော့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုသတိပေးဥသြသံတွေ ထွက်ပေါ်နေပြီး ရုရှားနယ်စပ်ဒေသတွေမှာလည်း ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ဇလန်းစကီးကတော့ နယ်မြေကို လုံးဝလက်မလွှတ်ဘူးလို့ ကတိပြုထားပြီး အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြုတဲ့ လုံခြုံရေးအာမခံချက်တွေကို တောင်းဆိုနေပါတယ်။ ထရမ့်ကတော့ ဇလန်းစကီးနဲ့ နေတိုးခေါင်းဆောင်တွေကို ဆွေးနွေးပွဲအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်ရှင်းပြပေးမယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ကိယက်ဗ်ကတော့ ချက်ချင်း မှတ်ချက်မပေးသေးပေမဲ့ အတိုက်အခံပါလီမန်အမတ် အိုလက်စီ ဟွန်ချာရင်ကိုက ပူတင်ဟာ “သူ့အတွက် အချိန်ပိုဝယ်လိုက်တာ” လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ချက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျန် လီပါဗ်စကီးက ထရမ့်ရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ကြိုဆိုပေမဲ့ ပူတင်ရဲ့ ရိုးသားမှုကို သံသယရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ “သူသာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အလေးအနက်ထားတယ်ဆိုရင် ဒီနေ့တစ်နေ့လုံး ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေမှာမဟုတ်ဘူး” လို့ သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။
ပူတင်ဟာ ယူကရိန်းကလေးတွေကို နှင်ထုတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေအတွက် နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုခုံရုံးကနေ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ထားပါတယ်။ မော်စကိုကတော့ ဒီစွပ်စွဲချက်တွေကို ငြင်းဆိုထားပါတယ်။ စစ်ပွဲမှာ ပါဝင်တဲ့ နှစ်ဖက်စလုံးက အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားခြင်းမရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုကြပေမဲ့ ထောင်ပေါင်းများစွာ (အများစုက ယူကရိန်းလူမျိုးများ) သေဆုံးခဲ့ရပြီး နှစ်ဖက်စလုံးမှာ သန်းတစ်သန်းကျော် သေဆုံး ဒါမှမဟုတ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။
ထရမ့်က ရုရှားအပေါ် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပြီး ရုရှားရေနံဝယ်ယူတဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်လို နိုင်ငံတွေကိုလည်း ဒုတိယအဆင့် ပိတ်ဆို့မှုတွေလုပ်မယ်လို့ ပြောခဲ့ပေမဲ့ ခုထိတော့ အရေးယူဆောင်ရွက်တာမရှိသေးပါဘူး။ ဆွေးနွေးပွဲမစမီမှာ ပူတင်ကတော့ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ သက်တမ်းကုန်ဆုံးတော့မယ့် နောက်ဆုံးကျန်ရှိနေသေးတဲ့ နျူကလီးယားလက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးစာချုပ်အစား အသစ်တစ်ခု ဆွေးနွေးဖို့ အလားအလာကို ပြောဆိုခဲ့ပေမဲ့ ဒီအကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့သလားဆိုတာတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရပါဘူး။
ဇလန်းစကီးနဲ့ ဥရောပမဟာမိတ်တွေက ထရမ့်ဟာ “အေးခဲနေတဲ့” ပဋိပက္ခကို လက်ခံပြီး ရုရှားရဲ့ သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ယူကရိန်းနယ်မြေတွေကို လျှို့ဝှက်အသိအမှတ်ပြုမှာကို စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ထရမ့်ကတော့ “ကျွန်တော်က ယူကရိန်းအတွက် လာဆွေးနွေးတာမဟုတ်ပါဘူး၊ သူတို့ကို စားပွဲဝိုင်းဆီရောက်အောင် လာလုပ်ပေးတာပါ” လို့ ပြောပြီး ဒီစိုးရိမ်မှုတွေကို ဖြေဖျောက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ သူက လျင်မြန်တဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဟာ သူ့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ဖြစ်ကြောင်း ထပ်ပြောခဲ့ပါတယ်။ “ကျွန်တော်က အသေအကြေဖြစ်နေတာတွေကို ရပ်တန့်ချင်တယ်။”
အမေရိကန်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို၊ အထူးကိုယ်စားလှယ် စတိဗ် ဝစ်ကို့ဖ်နဲ့ ရုရှားဘက်က ယူရီ အူရှာကို့ဗ်နဲ့ ဆာဂေး လက်ဗ်ရော့ဗ်တို့ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ တစ်ချိန်က စစ်ပွဲကို ၂၄ နာရီအတွင်း အဆုံးသတ်နိုင်တယ်လို့ ကြွေးကြော်ခဲ့တဲ့ ထရမ့်ကတော့ စိန်ခေါ်မှုက မျှော်လင့်ထားတာထက် ပိုကြီးမားတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။
အစည်းအဝေးအဆုံးသတ်မှာ ထရမ့်က ပူတင်ကို ကျေးဇူးတင်စကားပြောပြီး နောက်တစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံနိုင်ခြေကို အရိပ်အမြွက် ပြောခဲ့ပါတယ်။ “နောက်တစ်ကြိမ် မော်စကိုမှာ” လို့ ပူတင်က ပြန်ပြောခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်က အဲဒီလို ခရီးစဉ်အတွက် “အနည်းငယ် အပူတိုက်ခံရနိုင်တယ်” လို့ ရယ်မောပြောဆိုခဲ့ပေမဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေကိုတော့ ပယ်ချခြင်းမရှိခဲ့ပါဘူး။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမတိုင်မီ ဇလန်းစကီးကတော့ “မျှတတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး” အတွက် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး ရုရှားဟာ စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အဆင့်တွေကို လုပ်ဆောင်ရမယ်လို့ ထပ်မံပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ “ကျွန်တော်တို့က အမေရိကန်ကို အားကိုးနေပါတယ်” လို့ သူက ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
Source: The Nation Thailand
