အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဟိမဝန္တာဒေသရှိ လာဒက်ခ်ျ တွင် ပြည်နယ်အဖြစ် တောင်းဆိုဆန္ဒပြမှုသည် ရဲများနှင့် ဆန္ဒပြသူများ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူများသည် စစ်ဘက်ယာဉ်တစ်စီးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး Bharatiya Janata Party (BJP) ရုံးကို မီးရှို့ခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ရဲများက မျက်ရည်ယိုဗုံးများပစ်၊ ရဲတုတ်များဖြင့် ရိုက်နှက်ကာ လူစုခွဲခဲ့သဖြင့် ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောသည်။ ဒဏ်ရာရသူအချို့မှာ အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေတွင်ရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောကြားခဲ့သည်။
ထိုပဋိပက္ခများအပြီးတွင် လာဒက်ခ်ျ ဒေသ၏မြို့တော်ဖြစ်သော Leh ခရိုင်၌ လူငါးဦးထက်ပို၍ စုဝေးခြင်းကို အာဏာပိုင်များက တားမြစ်ခဲ့သည်။
သေဆုံးသူအရေအတွက်နှင့်ပတ်သက်၍ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်မရှိသေးသော်လည်း တရုတ်နယ်စပ်ဒေသအတွက် အာဏာပိုမိုရရှိရန် အစာငတ်ခံဆန္ဒပြနေသည့် ဒေသခံလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက ရဲ၏သေနတ်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် လူသုံးဦးမှ ငါးဦးအထိ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ယုံကြည်ရသည်ဟု အိန္ဒိယမီဒီယာကို ပြောကြားခဲ့သည်။
“လူများစွာ ဒဏ်ရာရရှိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ကျွန်တော်တို့ရထားပါတယ်။ တိကျတဲ့အရေအတွက်ကိုတော့ မသိရသေးပါဘူး” ဟု Sonam Wangchuk က Indian Express ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
Al Jazeera က ထိုသေဆုံးမှုဦးရေကို အတိအကျအတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိသေးပေ။
လူငယ်အဖွဲ့များက Leh ကို ပိတ်ထားရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ဆန္ဒပြမှုများ ပေါက်ကွဲလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဤဆန္ဒပြမှုများသည် ဖက်ဒရယ်အုပ်ချုပ်ခံဒေသအတွက် ပြည်နယ်အဆင့်အတန်းနှင့် မြေယာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ချက်များတွင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရရန် အိန္ဒိယအစိုးရထံမှ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များ ရရှိရန်အတွက် ပိုမိုကြီးမားသောလှုပ်ရှားမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။
လာဒက်ခ်ျ သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် Narendra Modi ၏အစိုးရက ထိုဒေသကို အိန္ဒိယအုပ်ချုပ်မှုအောက်ရှိ ကက်ရှ်မီးယားမှ ခွဲထုတ်ခဲ့ပြီးနောက် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မွတ်ဆလင်-ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်အများစုရှိသည့် ဤနယ်မြေကို New Delhi မှ တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်နေသည်။
ဆန္ဒပြသူများသည် ၎င်းတို့၏ တိုင်းရင်းသားဒေသများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားသော ဒေသခံအဖွဲ့အစည်းများ ဖန်တီးနိုင်မည့် အထူးအဆင့်အတန်းတစ်ခုကို လာဒက်ခ်ျ ကိုပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
အဓိကအားဖြင့် ဤဆန္ဒပြမှုများသည် လာဒက်ခ်ျ ကို အိန္ဒိယဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ ဆဋ္ဌမအနုပညာရပ် အောက်တွင် ထည့်သွင်းရန် တောင်းဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းသည် တိုင်းရင်းသားဒေသများအတွက် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပေးထားပြီး ဒေသခံလူထုအား ဒေသများကို မည်သို့အုပ်ချုပ်ရမည်ကို ဆုံးဖြတ်ခွင့်ပေးထားသည်။
Wangchuk က သူနှစ်ပတ်ကြာ အစာငတ်ခံဆန္ဒပြမှုကို ရပ်နားလိုက်ပြီးသည်နှင့် ငြိမ်သက်အေးချမ်းစွာနေရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ “ငြိမ်းချမ်းတဲ့လမ်းစဉ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကျွန်တော်ရဲ့ သတင်းစကားက ဒီနေ့မှာ မအောင်မြင်ခဲ့ဘူး။ ဒီအဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့အရာတွေကို ရပ်တန့်ပေးဖို့ လူငယ်တွေကို ကျွန်တော်တောင်းဆိုချင်ပါတယ်။ ဒါက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကိုပဲ ထိခိုက်စေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Romil Singh Donk က လူထုအသိပေးကြေညာချက်တစ်ခုတွင် ဆန္ဒပြပွဲများ၊ လူထုစုဝေးမှုများနှင့် လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်စေသည့် မိန့်ခွန်းများကို တားမြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
လာဒက်ခ်ျ ရှိ လှုပ်ရှားသူများနှင့် ဒေသခံနိုင်ငံရေးသမားများသည် Modi ၏အစိုးရက ၎င်းတို့၏စိုးရိမ်မှုများကို မဖြေရှင်းပေးဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ဒေသခံနိုင်ငံရေးသမားများနှင့် New Delhi မှ ကိုယ်စားလှယ်များအကြား ဆွေးနွေးပွဲများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း ရလဒ်မထွက်ပေါ်ခဲ့ပေ။
နောက်တစ်ကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲကို အောက်တိုဘာ ၆ ရက်တွင် ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားသည်။
တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော လာဒက်ခ်ျ သည် အိန္ဒိယအတွက် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသည့် နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သည်။ လာဒက်ခ်ျ သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်စစ်သားများအကြား အကြမ်းဖက်ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည့်နေရာဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် အာရှနိုင်ငံနှစ်ခုကြား ဆက်ဆံရေးကို တင်းမာစေခဲ့သည်။ Trump ၏ ပြစ်ဒဏ်ခတ်အကောက်ခွန်စစ်ပွဲကြောင့် အာရှကုမ္ပဏီကြီးနှစ်ခုသည် မကြာသေးမီက ၎င်းတို့၏ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်ဟုလည်းသိရပါသည်။
Source: Al Jazeera
