အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump (ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်) သည် ၎င်း၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆု ရရှိရေးအတွက် အားဖြည့်ရန် ရည်ရွယ်ကာ ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားအကြား နယ်စပ်အငြင်းပွားမှု စီမံခန့်ခွဲရေး သဘောတူညီချက်ကို တရားဝင် အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Anutin Charnvirakul နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် Hun Manet တို့သည် ဒေသတွင်းထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပရာ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် စုဝေး၍ ဤအခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ထရမ့်က “ကွာလာလမ်ပူ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်များ” ဟု အမည်ပေးခဲ့သော ဤသဘောတူညီချက်သည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းက လူပေါင်း ၄၀ ကျော် သေဆုံးစေခဲ့သည့် ၅ ရက်ကြာ နယ်စပ်တိုက်ပွဲများကို ရပ်စဲရန် ရည်ရွယ်သည်။ ထရမ့်သည် တိုက်ပွဲများ မရပ်ပါက ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များကို ပိတ်ဆို့မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဇူလိုင်လတွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။
အမေရိကန်သည် သဘောတူညီချက်အရ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် “အဓိက ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်”၊ ထိုင်းနှင့် “အလွန်အရေးကြီးသော ရှားပါးသတ္တုသဘောတူညီချက်” ကို ချုပ်ဆိုမည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အသေးစိတ်ကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းမရှိပေ။
သဘောတူညီချက်အရ ဖမ်းဆီးခံထားရသော ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သုံ့ပန်း ၁၈ ဦး ကို လွှတ်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် မလေးရှားအပါအဝင် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများမှ စောင့်ကြည့်သူများကို ဖြန့်ကျက်ချထားမည်ဖြစ်သည်။
သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံကြား သံတမန်ရေးရာ ဆက်ဆံရေးမှာ နူးညံ့နေဆဲဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးက အချင်းချင်း အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်ဟု စွပ်စွဲနေကြသည်။
ထရမ့်က ၎င်းကို “ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်” ဟု ခေါ်ဆိုသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံကမူ နယ်စပ်အပေါ် အာရုံစိုက်သည့် “ကြေညာချက်” ဟုသာ ရည်ညွှန်းသည်။
ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Anutin က ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန်အတွက် ကမ္ဘောဒီးယားအနေဖြင့် တပ်များဆုတ်ခွာခြင်း၊ မြေမြှုပ်မိုင်းများ ဖယ်ရှားခြင်း၊ ဆိုက်ဘာလိမ်လည်မှုများ (cyber-scam operations) ကို နှိမ်နင်းခြင်းနှင့် ထိုင်းပိုင်နက်တွင် ကျူးကျော်နေသူများကို ပြန်လည်နေရာချထားခြင်းဟူသော အခြေအနေလေးခုကို ဖြည့်ဆည်းပေးရမည်ဟု တောင်းဆိုထားသည်။
ကမ္ဘောဒီးယားကမူ ထရမ့်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကို အားပေးထောက်ခံခဲ့ပြီး နယ်စပ်တိုက်ပွဲများ ရပ်စဲရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ၎င်းအား နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု အတွက် အမည်စာရင်းတင်သွင်းခဲ့သည်။
အဆိုပါ သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲ အခမ်းအနားကို ထိုင်းဘုရင်မကြီး (မိခင်ဘုရင်မ) Queen Sirikit (အသက် ၉၃ နှစ်) သောကြာနေ့က ကွယ်လွန်သွားခဲ့ခြင်းကြောင့် စောစီးစွာ ရွှေ့ပြောင်း ကျင်းပခဲ့သည်။ သမ္မတ ထရမ့်က ထိုင်းတစ်မျိုးသားလုံးအတွက် “နက်ရှိုင်းသော ဝမ်းနည်းကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။
ဤသဘောတူညီချက်သည် နယ်စပ်ပဋိပက္ခကို ယာယီဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံရေးနှင့် သံတမန်ရေးရာ တင်းမာမှုများ လျင်မြန်စွာ ပြေလည်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိကိုမူ စောင့်ကြည့်ရဦးမည်ဖြစ်သည်။
Source: Bangkok Post
